XXV Ciechanowska Jesień Poezji przebiegała pod znakiem koronowirusa. Jednak mimo rygorów pandemii zrealizowano bogaty program, i to w trzech miejscowościach: w Ciechanowie, Bieżuniu i Opinogórze. Dopisali poeci i pogoda, wręczono trzy ważne medale. Po raz pierwszy Jesień Poezji dofinansował minister kultury. – Niech poezja w tym ciężkim czasie daje nam nadzieję, a każde cierpienie przekuje w krzepiące tworzenie – skomentował swoją opinogórską nagrodę Kornel Wroński, jeden z laureatów, 19-letni student z Krakowa. 

   W bibliotekach, szkołach, czy muzeach wszyscy uczestnicy musieli składać oświadczenia, że są zdrowi, odkażać ręce, obowiązywały maski i dystans, a gdzieniegdzie mierzono temperaturę. Po dwóch dniach poeci żegnali się w lepszej formie, nasyceni poezją, inspirującymi spotkaniami, rozmowami, odkryciami kulturowymi północnego Mazowsza, co z pewnością zaowocuje w ich twórczości i poniesie daleko imię Ziemi Ciechanowskiej.

   XXV Ciechanowska Jesień Poezji trwała jak zwykle dwa dni (7-8 października 2020 r.). W jubileuszowej 25. edycji wzięło udział ok. 30 poetów i artystów, w tym blisko połowa spoza regionu. Z powodu koronawirusa nie zaproszono poetów z zagranicy, ale byli cudzoziemcy mieszkający w Polsce: Vladan Stamenkovic (Serb), Józef Pless (Niemiec), Romuald Mieczkowski (Litwin), Adam Lizakowski (Amerykanin). Z Warszawy przybyli: prof. Kazimierz Świegocki, dr Bohdan Urbankowski, Marta Berowska, Barbara Petrozolin-Skowrońska, Juliusz Erazm Bolek i Marlena Zynger; z Bydgoszczy - dr Dariusz Lebioda, z Pułtuska - dr Lidia Lachowska, z Mławy - Bożena i Cezary Sala. Organizatora tego poetyckiego festiwalu, czyli Związek Literatów na Mazowszu z siedzibą w Ciechanowie (ZLM), reprezentowali: dr Teresa Kaczorowska (prezes), Dariusz Węcławski (wiceprezes), Wiktor Golubski (skarbnik), Krzysztof Martwicki (sekretarz), dr Piotr Kaszubowski i Barbara Sitek–Wyrembek. Z redakcji wydawanych od 1999 r. „CZL” były (poza red. nacz. Teresą Kaczorowską) - Alina Zielińska i Wanda Mierzejewska. Z kolei Stowarzyszenie Autorów Polskich Oddział w Ciechanowie reprezentowały Janina Janakakos (prezes) i Ewa Stangrodzka (sekretarz).

   Tradycyjnie Jesień Poezji zaczęła się spotkaniem organizacyjnym (po raz pierwszy w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Krzywej Hali w Ciechanowie) oraz spotkaniami autorskimi pisarzy w ciechanowskich szkołach. Równolegle warsztaty literackie dla młodych poprowadziła w MBP Marta Berowska.

   Jak co roku zapromowano nowy, już 22. numer „Ciechanowskich Zeszytów Literackich” – w tym roku zatytułowany „Stefan Gołębiowski (1900-1991), poeta, tłumacz Horacego”. Wszyscy wybrali się więc po obiedzie śladami bohatera periodyku do Bieżunia (pow. żuromiński), gdzie ten poeta, tłumacz i pedagog urodził się i zmarł, a obecnie jego posiadłość z biblioteką stanowi część Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu /Oddział Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu/. Tam jego postać przybliżył nie tylko „CZL” nr 22, ale też wystawa oraz prelekcja kierownika muzeum Jerzego Piotrowskiego „Stefan Gołębiowski, życie, pasje, twórczość”. Uczestnicy Jesieni poznali też ślady Gołębiowskiego w Bieżuniu i zapalili mu ogień pamięci na miejscowym cmentarzu. 

   Tego dnia odbyła się jeszcze Noc Poetów – w miejscu chyba najbardziej odpowiednim podczas pandemii koronowirusa – w hotelu Korona w Ciechanowie (gdzie goście zostali zakwaterowani). Prezentacji  wierszy przez poetów, przy świecach, towarzyszył tam ze swoją muzyką wirtuoz gitary Tomasz Kaszubowski. Świętowano też 40-lecie pracy twórczej dwóch poetów: Adama Lizakowskiego i Juliusza Erazma Bolka. Z kolei Marlena Zynger, poetka i redaktor naczelna kwartalnika literackiego ”Liry Dream” została uhonorowana „za ekspresję poetyckiej twórczości” Medalem im. Tadeusza Micińskiego (przez sekretarza Kapituły dr. Dariusza Lebiodę). – Jestem szczęśliwa, że odbieram ten medal podczas tak pięknej, i mimo pandemii, wspaniale zorganizowanej Jesieni Poezji – powiedziała. 

   Drugi dzień odbył się, jak co roku, w Opinogórze. Uczestnicy Jesieni odwiedzili groby Zygmunta Krasińskiego i kustosza Janusza Królika, zwiedzili Muzeum Romantyzmu, a w samo południe dr Teresa Kaczorowska poprowadziła w opinogórskiej, pięknej oranżerii XXII Spotkanie z Literaturą w Opinogórze – gościem tym razem był Bohdan Urbankowski, znany poeta, dramatopisarz, dr nauk humanistycznych, filozof, działacz podziemia niepodległościowego, neoromantyk, piłsudczyk. Tematem rozmowy była niepodległość - Chciałabym, aby niepodległość, także w literaturze, stała się tematem wywodu znakomitego filozofa. Bo nie ma w Polsce lepszego specjalisty od tego słowa jak nasz dzisiejszy gość – powiedziała Teresa Kaczorowska, po przybliżeniu postaci Bohdana Urbankowskiego. Na zakończenie spotkania został on uhonorowany Medalem Zygmunta Krasińskiego przez strażników Kapituły Artystycznej: dr. Teresę Kaczorowską, prof. Kazimierza Świegockiego, dr. Dariusza T. Lebiodę i kustosza Muzeum Romantyzmu Romana Kochanowicza.

   Warto przypomnieć, że ten piękny i ważny Medal jest wręczany od ubiegłego roku. Został utworzony w 2019 r. - w 160. rocznicę śmierci trzeciego wieszcza - z inicjatywy polskich środowisk literackich. Na jego awersie przedstawiono sylwetkę Poety i napis: Medal Zygmunta Krasińskiego i daty życia 1812–1859, a na rewersie - pomnik nagrobny matki Poety z kościoła w Opinogórze oraz nazwy miast polskich i europejskich, w których przebywał i pisał swoje dzieła. Medal Zygmunta Krasińskiego ma charakter honorowy. Jest prawem chroniony emblematem wysokiej jakości osiągnięć artystycznych, naukowych i kulturowych w Polsce i świecie. Przyznawany jest przez Kapitułę Artystyczną, która składa się z trzech Strażników Medalu oraz kolejnych jego Laureatów. Strażnicy, czyli pierwszy skład Kapituły, stanowią zaproponowani przez związki twórcze i polskie środowiska literackie trzy osoby: dr Teresa Kaczorowska (poetka i eseistka z Ciechanowa – przewodnicząca Kapituły), prof. dr hab. Kazimierz Świegocki (poeta i eseista z Warszaw) i dr. Dariusz T. Lebioda (poeta i eseista z Bydgoszczy). Strażnicy Medalu (uhonorowani wcześniej Medalem depozytowym w randze pełnego wyróżnienia) przyznali pierwsze dwa Medale Zygmunta Krasińskiego w 2019 r.: prof. Zbigniewowi Sudolskiemu oraz kustoszowi Muzeum Romantyzmu Romanowi Kochanowiczowi. Zgodnie z Regulaminem poszerzyli oni grono Kapituły. Kolejni laureaci Medalu – polscy i zagraniczni twórcy, badacze i artyści za wybitne zasługi dla kultury polskiej i jej promowanie w innych krajach świata – będą honorowani Medalem w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, na następnych Jesieniach Poezji. 

   W Opinogórze dr Piotr Kaszubowski został odznaczony odznaką państwową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, na wniosek prezesa ZLM. Rozstrzygnięto też I Ogólnopolski Konkurs Poetycki „O Laur Zygmunta z Opinogóry” pod patronatem Prezydenta Ciechanowa. Na ten pierwszy konkurs,  skierowany do młodzieży w wieku 16-21 lat, zorganizowany przez Związek Literatów na Mazowszu, wpłynęło 51 zestawów poezji, ale ze względów formalnych w konkursie uczestniczyło 47 zestawów. Zestawy wierszy oceniało jury w składzie: dr Dariusz Lebioda  (przewodniczący) – Bydgoszcz, Kazimierz Brakoniecki – Olsztyn, Dariusz Węcławski  - Ciechanów. Laureatami nagród (pięknych wydawnictw) zostali: I nagrody – Maciej Bujanowicz, lat 21, Radom; II nagrody – Tomasz Kotłowski, lat 19, Bełżyce; III nagrody – Dominik Liszkiewicz, lat 16, Piła; a trzech równorzędnych wyróżnień: Ewa Weremko, lat 20, Dokudów Drugi; Joanna Szczepańska, 17 lat, Kraków i Aleksandra Sadkowska, lat 21, Żuromin. Natomiast nagrody specjalne otrzymali: za wiersz o Ciechanowie, pt. „Ciechanów” - Kamila Szmigiel z Działoszyna, lat 21 (500 zł), a za wiersz o Zygmuncie Krasińskim i Opinogórze pt. „Spowiedź Pankracego” - Kornel Wroński, 19 lat, z Krakowa  (500 zł). 

   Jurorzy - gratulując zarówno nagrodzonym, jak uczestnikom oraz organizatorom konkursu - dodali, że idea tego nowego konkursu była trafiona, stąd już w pierwszej edycji wzięła udział tak duża liczba młodych poetów w wieku 16-21 lat, i to z terenu całej Polski. Poziom nadesłanych wierszy był również wysoki – wpłynęło sporo ciekawych utworów, zarówno od strony formy, zastosowanych środków poetyckich, jak też treści. Wiele z nich było inspirowanych postacią i twórczością Zygmunta Krasińskiego, Opinogórą oraz Ciechanowem, co znaczy, że odgrywa on dużą rolę w przypomnieniu i krzewieniu twórczości trzeciego wieszcza Zygmunta Krasińskiego oraz jego rodzinnej ziemi romantycznej.

   Ponieważ na rozstrzygnięcie konkursu przybyło do Opinogóry zaledwie dwoje laureatów (Kornel Wroński z Krakowa i Aleksandra Sadkowska z Żuromina), wiersze większości przeczytali – znakomicie! – dyrektorzy i kilkoro pracowników Muzeum Romantyzmu. – Niech poezja w tym ciężkim czasie daje nam nadzieję, a każde cierpienie przekuje  w krzepiące tworzenie – skomentował swoją opinogórską nagrodę Kornel Wroński, 19-letni student z Krakowa.

   Zwieńczeniem jubileuszowej XXV Ciechanowskiej Jesieni Poezji był piękny koncert poetycko-fortepianowy w wykonaniu pianistki dr Ireny Ulku oraz poety Józefa Plessa.

   - Dziękuję za spotkanie w mojej ukochanej Opinogórze! Byliśmy na tej Jesieni Poezji wszyscy młodzi, przyjaźni, ten i ów skorzystał i trochę zmądrzał. Dziękuję, że byłem w normalnym świecie, pośród serdecznych ludzi i wielu dobrych poetów – podsumował ten festiwal Bohdan Urbankowski.

   Warto dodać, że organizatorem XXV Jesieni Poezji był Związek Literatów na Mazowszu, współorganizatorami dwa muzea: Romantyzmu w Opinogórze i Małego Miasta w Bieżuniu oraz  Miejska Biblioteka Publiczna w Ciechanowie. A dofinansowało ją Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Prezydent Miasta Ciechanów.

(zlm)