Zmarła poetka i malarka Marianna Olkowska
Refleksje z ostatniego Pożegnania Prof. Juliuszowi Chrościckiemu
W KRAINIE POEZJI (recenzja)
-z sekretów życia- Juliusza Erazma Bolka Ogród to dwujęzyczny zbiór 18.wierszy autorstwa Juliusza Erazma Bolka z 2022roku. Każdy jego wiersz opatrzony jest kolejnym numerem w systemie rzymskim, a przekładu tekstów na język angielski dokonali poeci : Anna Maria Mickiewicz i Steve Rusthon, którego wiersz Zapisane po lekturze wierszy Ogród Juliusza Erazma Bolka poprzedza utwory zbioru. Tomik swoich wierszy opatrzył poeta mottem: Pamiętajcie o swoich Krainach, zawsze dla nich, choćby w wyobraźni. Motto nasuwa nieodparte skojarzenie ze znanym utworem Jonasza Kofty Pamiętajcie o ogrodach, wierszem śpiewanym przez autora, poetę drugiej połowy XX wieku, wzywającym do ratowania świata natury, by nie stał się betonową pustynią, dżunglą pozbawioną miłości, radości i spokoju. Jonasz Kofta przywołał tu prastary biblijny topos Edenu, ogrodu jako miejsca dającego poczucie bezpieczeństwa, spełnień i szczęścia. Stamtąd przecież przyszliście- twierdził poeta. Wydawałoby się więc, że tak znany motyw ogrodu, żeby nie powiedzieć oklepany czy wyeksploatowany w wielu dziedzinach sztuki, nie przyniesie w tym temacie nowego , czy odkrywczego spojrzenia poety. Nie należy jednak oceniać utworu tylko po tytule, czy jak kto woli książki po okładce, bo można się rozczarować! Tak właśnie jest w tym przypadku. Tu nie ma jednak rozczarowania ,a wielkie zaskoczenie i zachwyt światem wykreowanym w tych wierszach. Ogród Juliusza Erazma Bolka wywarł na mnie ogromne wrażenie, zauroczył mnogością spostrzeżeń o życiu, wrażliwością, poetycką sensualnością, całą gamą uczuć, pragnień i uniesień. Dałam się poecie porwać w magiczną poetycką podróż, w poszukiwanie krainy szczęścia i możliwości odkrycia Jej Tajemnicy . Wkroczyłam za poetą w labirynt wielu światów, dróg, ścieżek , które przemierzałam z podmiotem lirycznym jako: wędrowcem , poszukiwaczem, intruzem, dryfującym żeglarzem, samotnikiem pełnym pragnień , nienasyconym życiem człowiekiem, często uwięzionym i zagubionym we mgle małym chłopcem, który jest zawieszony między wieloma światami i wewnętrznie rozedrgany. Poszukiwania upragnionej Krainy odbywają się w Ogrodzie na dwóch głównych płaszczyznach ,zupełnie jakby sobie obcych- realnej i magicznej, baśniowej , zaczarowanej lub wykreowanej magią wyobraźni poetyckiej. Realny ogród to kraina zapomniana przez ludzi, z jabłkiem jako symbolem nasycenia grzechem. Ten ogród jest martwy, bo nie rodzą owoców uschnięte drzewa. Jabłko zaspokaja wszystkie pragnienia oprócz miłości .Ten martwy lub śpiący ogród – zimny, biały bez kolorów życia - apokaliptyczny pełen popiołów, podarowany nam przez Boga chyba dla pamięci człowieka przez Boskie zapomnienie. Ten ogród jest światem strachu, łez, oślepienia chciwością, omamienia materią i pustką oraz próbą ucieczki w inne światy. Te inne światy to krainy bajecznie kolorowe, pełne życia, radości, miłości, które dają nadzieję i wiarę w siłę i moc odkrywania Tajemnicy i Energii Tworzenia. Taka Kraina to Ogród baśniowy, pełen magii. Jak do niego dotrzeć? Jak go odnaleźć? Samotny i zagubiony poszukiwacz szczęścia wie, że może tylko we wspomnieniach i marzeniach przywoływać ogrody zapomniane przez Boga i ludzi. Choć do nich nikt nie zagląda, to właśnie kraina marzeń jest pełna barw , zapachów, zaspakajania pragnień . To świat, do którego dociera się myślą, intuicją, zmysłami. Jest on zawsze czystym , niewinnym, magicznym światem miłości. Coraz trudniej do niego wejść, a umożliwia to jedynie pragnienie poety, który wierzy w czary i magiczny baśniowy świat. Przecież w centralnym miejscu zapomnianego ogrodu znajduje się wypalone ognisko- symbol apokalipsy ginącego świata, z popiołów którego wyłania się lśniący kryształ czarodziejskiej mocy Feniksa. Martwy świat odrodzi się jak On z popiołu. Magiczna moc kryształu zwiastuje światu szczęścia zaranie, niczym diament w wierszu Cypriana Kamila Norwida Za kulisami, który z mocą i wiarą w człowieka zapowiada zwycięstwo wolności nowego świata. W przypadku Juliusza Erazma Bolka to świat wolności magii słowa poetyckiego i emocji jakie może wyzwalać. Bohater Ogrodu mimo poczucia samotności i zagubienia, żalu, goryczy i rozczarowań prawami realnego świata, wierzy w magiczną moc kryształu, z wiarą dziecka w bajeczny świat rycerzy i szklanej góry. Podobnie poeta wierzy w odnalezienie krainy – ogrodu - źródła życiodajnej energii, mocy miłości, piękna natury, jej doskonałości. Ta doskonałość to kojąca duszę mnogość barw, soczystość i smak owoców ,kształty i odgłosy oratoriów ptasiego śpiewu. To one niosą wędrowca – żeglarza w świat zaplanowanych przypadków ,gdzie może skąpać się w życiodajnej energii świata przyrody. To właśnie bohater Ogrodu - alter ego samego poety jest tu na ziemi po to, aby z ognia i zgliszcz, z popiołów zapomnianego, ginącego ogrodu mógł wyłonić się diament- kryształ poszukiwanej krainy życia- szczęścia- piękna- miłości. Choć twórca sam boi się swego losu i nie chce znać swej przyszłości, wie, że nie zawsze spełnia się przeznaczenie, o którym się marzy ,któremu pragnie się nawet pomóc. Poeta wie również, jak wielka jest Boska moc, ale i Bogu trzeba czasami przypomnieć stare przysięgi, zasady i prawdy. Tajemnicą źródła życiodajnej energii jest PIĘKNO i MIŁOŚĆ. To jest właśnie ta Kraina , którą nosi poeta w sobie- barwna, radosna, piękna i kipiąca życiem. Tworzy ją i kreuje swą wyobraźnią i marzeniami – to POEZJA. Poezja jest źródłem życia, piękna, wzruszeń, tym co pociesza, wynosi ponad chaos i przypadkowość, jest odsłanianiem Prawdy i dróg do niej – otwarciem Tajemnicy! Ogród - Krainę Poezji Juliusza Erazma Bolka świetnie obrazuje wiersz Steve Rushtona, poprzedzający wiersze zbioru p.t. Zapisane po lekturze zbioru wierszy OGRÓD Juliusza Erazma Bolka. Poeta-tłumacz mówi tu wprost o tym, że ogród jest poezją- twórczością . Słowo uprawiane przez ogrodnika tworzy, a więc urzeczywistnia napisany świat. Na naszych oczach rosną słowa i linie tworząc magiczne przestrzenie, podobnie jak w świecie natury –roślin i owoców, które dojrzewają, by zainteresować poszukujących bezowocnego kiełkowania. Może nie wszystko w przyrodzie wykiełkuje ,podobnie w poezji –wszystko zależy od ziemi, podłoża, w którą wnikają ziarna –słowa. Skoro jednak ziemia oddycha, to ogrodnik-poeta powinien dbać o jej uprawianie, choćby dla poczucia własnej wolności. Powinnością poety jest ocalenie od zapomnienia, od śmierci, od unicestwienia świata przeżyć, doznań i uczuć, tego co piękne i dobre, a co zostało przywalone materializmem i brakiem empatii, ludzką chciwością, ślepym poszukiwaniem skarbów, które nie ubogacają świata , nie stanowią pełnej istoty Bytu. To POEZJA umożliwia powrót do raju, choć to niełatwe, bo coraz trudniej jest wejść do ogrodu, gdzie świeże trawy splatają się z minionym. Ale tylko w Krainie Poezji jest życiodajna energia sycąca miłością i pięknem. Tylko tu dzieje się magia promienia słońca, kropli wody i ptasich treli. Tajemnica ogrodu to zaplanowany przypadek i nieokiełznane pragnienie wolności latawca niepomnego, że nić pajęcza wiążąca go z drzewem w każdej chwili może się zerwać i nastąpi koniec. Jestem przekonana, że zdaniem poety Juliusza Erazma Bolka Krainą , którą dziś należy ratować od niebytu i ocalić od zapomnienia jest KRAINA POEZJI – źródło życia duchowego, które jest ludziom potrzebne jak powietrze , żeby żyć godnie i szczęśliwie. Pamiętajmy więc o Krainie Poezji-źródle naszego duchowego istnienia, która choćby tylko w wyobraźni i marzeniach tworzy świat piękny , szczęśliwy i pełen miłości, w którym warto żyć, i o który warto zabiegać i który trzeba tworzyć, by może mógł on zaistnieć w świecie realnym. Ogród Juliusza Erazma Bolka to pasjonująca podróż w baśniowy , magiczny świat w poszukiwaniu prawdy o losie człowieka niezwykle złożonym i skomplikowanym, ale wciąż pełnym nadziei na możliwość a nawet konieczność tworzenia go poprzez miłość , troskę i marzenia. To wspaniałe wiersze, w których poeta odkrywa nowe Krainy, dalekie od tradycyjnego toposu ogrodu. Choć z nich wyrasta, to jego Ogrody są Krainami głębokiej refleksji ukazanymi w wielu wymiarach, ale głównie aksjologicznym. Świat przeżyć i doznań poety emanuje na odbiorcę , który docieka i wnika w meandry samotnego i zagubionego bohatera, zawieszonego między światem realnym a światem marzeń. To pasjonujące wiersze, w równie pasjonującej poetyce oniryczno-marzycielsko- wizyjnego obrazowania. Poeta wprowadza nas w inny wymiar rzeczywistości emocjonalnej i uczuciowej, odrywając od codziennych spraw trudnego egzystencjalnego bytowania. To utwory nie tylko dla tych , którzy mają marzenia , ale także dla tych, którzy jeszcze nie potrafią marzyc i niewiele wiedzą o magii duchowego życia. Szczerze polecam zbiór wierszy Ogród Juliusza Erazma Bolka , bo to jeden z najlepszych zbiorów poezji współczesnej. Dlaczego ? Ponieważ niesie problemy natury uniwersalnej, refleksje towarzyszące życiu każdego współczesnego człowieka w jego poszukiwaniach miłości i szczęścia. |
Ewa Krysiewicz