Zmarł wybitny uczony, prof. Juliusz Chrościcki

Prof. Juliusz Chrościcki (ur. 1942, zmarły w Warszawie nocą 16 grudnia 2024 r.) – wybitny historyk, znawca sztuki i kultury nowożytnej, autor licznych publikacji naukowych, promotor wielu prac magisterskich i doktorskich, absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie też najdłużej pracował (w latach 1964-2012) - poza pracą naukową na kilku uczelniach, w Polsce i Francji oraz pełnieniu rozlicznych funkcji, działał także aktywnie w Stowarzyszeniu. Academia Europaea Sarbieviana w Sarbiewie na płn. Mazowszu (AES) - w 2006 r. był jej członkiem założycielem, później przewodniczył Radzie Naukowej AES, organizował ogólnopolskie konkursy na najlepsze prace naukowe, przekłady i publikacje o „polskim Horacym". Pragnę podkreślić, że była to praca społeczna, do inicjatywy przypomnienia M.K. Sarbiewskiego zawsze dokładał - na podróże śladami poety z epoki baroku, na pracę nad referatami, był tak wspaniałomyślny i bezinteresowny, że jeśli brakowało pieniędzy na nagrody dla laureatów w jego konkursie, finansował je z własnej kieszeni.  

Academia Europaea Sarbieviana jest głównym organizatorem kilkunastu międzynarodowych Festiwali M.K. Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”, które prowadzę na płn. Mazowszu od 18 lat, wraz z kilkunastoma podmiotami. Prof. Chrościcki uczestniczył w nich regularnie, zawsze był ich duszą, autorytetem, filarem, dodawał nam - społecznikom z ziemi rodzinnej M.K. Sarbiewskiego - sił oraz motywacji do prowadzenia tej misji. Pomagał też AES, szczególnie o. Krzysztofowi Doroszowi SJ i kustoszowi Danielowi Artymowskiemu w organizacji jesiennego Dnia M.K. Sarbiewskiego w Warszawie (odbyło się 11 edycji). Jako redaktor uniwersyteckiego pisma „Barok. Historia – literatura – sztuka”, nalegał zawsze i przypominał, abym pisała relacje z kolejnych Festiwali, które później zamieszczał w „Baroku”.

Współpracował zresztą ze mną niemal na co dzień - nie tylko w sprawie Festiwali, ale też konferencji naukowych (występowaliśmy z referatami na uniwersytetach w Wilnie i Opawie oraz w kilku miejscach w Polsce). Ponadto donosił mi często – zawsze z radością! - o wyszukanych pracach naukowych i książkach na temat Sarbiewskiego lub jego epoki, zachęcał badaczy, studentów i doktorantów do podejmowania badań tematycznych, pomógł mi nawiązać współpracę z Zamkiem Królewskim w Warszawie - a wszystko po to, aby wskrzesić z niepamięci sławnego poetę, ks. jezuitę M.K. Sarbiewskiego rodem z Sarbiewa. Zaczęliśmy już nawet przygotowywać, m.in. z Zamkiem Królewskim, 430. rocznicę urodzin M.K. Sarbiewskiego, która przypada w 2025 r. 

Cenił też pismo literackie, które prowadzę od 25 lat – „Ciechanowskie Zeszyty Literackie”. Publikował na jego łamach i, jak mawiał, nie mógł się oderwać od lektury każdego nowego numeru tego rocznika, zanim nie przeczytał go od deski do deski.

A przy tym ten wybitny, dystyngowany naukowiec był osobą niezwykle serdeczną, życzliwą, uśmiechniętą, otwartą na ludzi. Aż trudno uwierzyć, że już się nie zobaczymy... Przecież tak niedawno był jeszcze w świetnej formie! - także gdy półtora roku temu uroczyście świętował swoje 80.Urodziny, kiedy to ta jubileuszowa uroczystość rozpoczęła się nawet hymnem Academia Europaea Sarbieviana „Ad fontam Sonam” (do słów M.K. Sarbiewskiego i z muzyką Ireny Podobas). 

Odejście prof. Juliusza Chrościckiego jest niepowetowaną stratą - dla nauki, dla sztuki, dla przyjaciół i bliskich. Wybitnego uczonego i aktywnego działacza straciła także Academia Europaea Sarbieviana. 

Spoczywaj Juliuszu w pokoju! I miej baczenie - na nas (od Sarbiewskiego, jak mawiałeś) i na Polskę, która była tak Tobie droga! Cześć Twojej Pamięci!🖤🖤🖤

Teresa Kaczorowska, prezes Academia Europaea Sarbieviana

Kiedy tak pięknie podczas Twego pożegnania śpiewała sopranistka

ja słyszałam koncerty podczas inauguracji festiwali naszych

siedząc obok Ciebie w pierwszym rzędzie

z Twoim zachwytem

Kiedy specjaliści od zabytków

tak Cię dziś podwyższali

ja widziałam jak przyjechałeś ratować 

dwór w Koźniewie dla naszej Academii

Kiedy dziękowali Ci muzealnicy

ja słyszałam słowa Twoje

Stwórzmy w Sarbiewie Muzeum Baroku

bo w Polsce nie ma żadnego

Kiedy wspominano dziś o miłości Twojej do Wandy

i białe róże, i storczyki, też dla niej białe

ja widziałam czerwone róże 

jakie mi przywiozłeś na otwarcie Izby Sarbiewskiego

A kiedy żegnał Cię kustosz Zamku Królewskiego

przypomniałam jak się cieszyliśmy

że w 2025 będziemy razem z Zamkiem świętować

430.  rocznicę urodzin polskiego Horacego

A kiedy słyszałam słowa od rektora uczelni Twojej

że każdy uniwersytet chciałby mieć takiego profesora

pomyślałam że Academia Europaea Sarbievinaa 

miała to szczęście… 

Ubolewam tylko że nie odbędziesz już z nami 

podróży śladami patrona naszego do Rzymu

na myśl której się radowałeś

podobnie jak z drogi do Wilna pięć lat wcześniej

Ale proszę, Juliuszu, towarzysz nam 

na  tych ścieżkach baroku

oręduj

teraz tam, z wysoka….               

Warszawa, Kościół Sióstr Wizytek, Warszawa, 29 stycznia 2024 r.