„Literacki Nobel” trafił do Przasnysza

   Już po raz czternasty Związek Literatów na Mazowszu (ZLM), wraz z Powiatowym Centrum Kultury i Sztuki im. M. Konopnickiej w Ciechanowie (PCKiSz), zorganizowali Światowy Dzień Poezji (World Poetry Day). Warto przypomnieć, że święto to ustanowiła w 1999 roku międzynarodowa organizacja UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) - na pierwszy dzień wiosny, czyli na 21 marca - w celu promocji poezji: jej pisania, czytania, publikowania, nauczania. Tego dnia organizuje się na całym świecie festiwale, konferencje, konkursy poświęcone upowszechnianiu i popularyzacji poezji. Główne uroczystości odbywają się zwykle w Paryżu (od lat urządzane są tam festiwale poetyckie), ale także w Grecji (Atenach i Delfach) oraz w Hiszpanii.
   W Polsce święto nie jest jeszcze tak popularne, ale też  zdobywa coraz więcej zwolenników - odbywają się już „Noce Poetów", spotkania z poetami, konkursy, a Gdańsk przyznaje nawet nagrodę literacką „Europejski Poeta Wolności" (100 tys. zł).
   Na Północne Mazowsze też przybywają poeci, są spotkania autorskie oraz wręczane jest „Złote Pióro” za najlepszą książkę roku. I tak, 21 marca 2014 roku, zaproszono kilkoro poetów z zewnątrz. Byli to:

1. Kalina Izabella Zioła (Poznań)
2. Surender Bhutani (Indie) 
3. Bogusławem Zakrzewski (Warszawa)
4. Lam Quang My (Wietnam)
5. Bohdanem Urbankowski  (Warszawa)
6. Marek Kaczmar (Gdynia)
7. Krystyna Guranowska-Stolarz (Warszawa)


Kalina Izabela Zioła (ur. 4 sierpnia 1952) – poetka, krytyk literacki, animatorka kultury w Poznaniu.  Tłumaczy poezję z rosyjskiego na język polski. Debiutowała wierszem w „Życiu Literackim” w 1970 roku, dziś ma w dorobku kilka tomików. Utwory jej publikowane były w wielu czasopismach kulturalnych i literackich i tłumaczone na języki obce: rosyjski, ukraiński, białoruski, litewski, serbski, niemiecki, macedoński, ormiański, angielski, esperanto i węgierski. Do kilkunastu wierszy Kaliny Izabeli Zioła Tomasz Bateńczuk napisał muzykę, tworząc piosenki poetyckie, opublikowane na płycie „Magia”. Współpracuje z radiem Emaus, gdzie powstało wiele audycji z jej tekstami. Współpracuje też z telewizją ONTV, gdzie zaprasza i prezentuje poetów z całej Polski. Członkini Związku Literatów Polskich oraz Klubu Literackiego Dąbrówka w Poznaniu, stale współpracuje z portalem pisarze.pl. Laureatka kilku nagród, w tym Nagrody Pracy Organicznej im. Marii Konopnickiej (2012).

Surender Bhutani - indyjski poeta, profesor arabistyki i studiów islamskich (wykładał na uniwersytetach w New Delhi, Kairze, Bombaju, Oxfordzie, Poznaniu, Wrocławiu, Warszawie), dyplomata, publicysta. Tworzy w języku urdu. Wydał w sumie 18 książek (w kilku językach), w tym kilka tomików poezji w języku urdu. Wiele jego wierszy ukazywało się w pismach literackich Indii i Pakistanu. Jego główne zainteresowania to życie, filozofia i twórczości. Zafascynowany jest mistyką sufizmu i jej poetycką ekspresją - gazelami. Bhutani obecnie mieszka w Polsce, pracuje w PAN w Warszawie. Tłumaczami jego wierszy są Janusz Krzyżowski i Bogusław Zakrzewski (był obecny).

Bogusław Zakrzewski (ur. 17 marca 1935 w Ościsłowie) – dyplomata, anglista, sinolog, badacz stosunków międzynarodowych. Pracował w MSZ, był ambasadorem PRL w Portugalii (1983–1986) i RP w Brazylii (1997–2001). W 1974 r. organizował polską placówkę dyplomatyczną w Bangkoku, którą zawiadywał do 1979 (od 1976 w randze ambasadora w Tajlandii). Pracował w MSZ, w  Kancelarii Sejmu, był też wykładowcą Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji oraz Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.

Lam Quang My (wiet. Lâm Quang Mỹ, ur. 1944) - poeta wietnamski, dr  nauk fizycznych, tłumacz literatury wietnamskiej na język polski i polskiej na język wietnamski. Urodził się w Wietnamie, ukończył elektronikę na Politechnice Gdańskiej, wrócił do Hanoi i pracował w Centrum Badan Nauki i Technologii. Ale ponownie przyjechał do Polski w 1989 r., już z rodziną, i pracował w Instytucie Fizyki PAN. Mieszka w Warszawie. Jest członkiem Związku Literatów Wietnamskich i Związku Literatów Polskich. Pisze wiersze w języku ojczystym i polskim, publikował je w pismach literackich oraz w kilku tomikach i antologiach. Przekłada literaturę polską na język wietnamski, m.in. wiersze K. Norwida, Z. Krasińskiego, Jana Pawła II, Cz. Miłosza, W. Szymborskiej, T. Różewicza oraz wielu polskich poetów współczesnych. Uczestniczył w licznych imprezach literackich. Bywa na Ziemi Ciechanowskiej systematycznie podczas Światowych Dniach Poezji UNESCO, gdyż otrzymał honorowe obywatelstwo gminy Krasne (rodzinnych okolic Zygmunta Krasińskiego) i co roku ma tam spotkania z czytelnikami. Jest laureatem wielu literackich nagród m.in. Nagrody im. Klemensa Janickiego za całokształt twórczości, „Medalu za Zasługi dla Kultury Polskiej” (2013).

Marek Kaczmar - pisze wiersze od lat, aby - jak powiedział - żyć wśród ludzi, mimo przeciwieństw, pięknie. Nie doświadczył jednak jeszcze wszystkiego, „tylko te parę chwil powitań radości i pożegnań smutku. Tylko ten czas, który przede mną może nauczy mnie jeśli zdąży...”.

Krystyna Guranowska-Stolarz – z zawodu malarka i architekt, ale w ostatnich latach też pisze wiersze.

   Większość zaproszonych poetów spotkała się, 21 marca 2014 roku, z czytelnikami – i to na terenie aż trzech powiatów: ciechanowskiego, przasnyskiego i mławskiego. Z mieszkańcami DPS Kombatant w Ciechanowie spotkała się Kalina Izabella Zioła z Poznania oraz Stanisław Kęsik (Ciechanów), w Gminnej Bibliotece w Krasnem - Lam Quang My (honorowy obywatel gminy Krasne), a w Krajowym Ośrodku dla Chorych na Stwardnienie Rozsiane w Dąbku pod Mławą – indyjski poeta Surender Bhutani wraz z tłumaczem Bogusławem Zakrzewskim oraz dyrektor tej placówki, też poeta, Dariusz Węcławski. Wszystkie cieszyły się dużym zainteresowaniem odbiorców.

   Zwykle goście Światowego Dnia Poezji odwiedzali też Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, gdzie odbywały się od kilku lat kolejne Spotkania z Literaturą w Opinogórze. W tym roku jednak opinogórskie muzeum, z powodu braku funduszy, odstąpiło od ich organizacji (odbędzie się tylko jedno - w październiku). W zamian, w ramach Światowego Dnia Poezji, zorganizowano w Galerii im. Bolesława Biegasa PCKiSz w Ciechanowie, w godz. 13.00–15.00 – „IX Spotkanie z Książką w Galerii”. Tym razem gościem był jeden z czołowych pisarzy polskich - dr nauk humanistycznych, Bohdan Urbankowski z Warszawy, poeta, dramaturg, prozaik, autor ponad 50 książek, publicysta (kieruje działek kultury w „Gazecie Polskiej”), opozycjonista niepodległościowy, piłsudczyk. Laureat wielu nagród, m.in. „Medalu Solidarności”, czy tytuł Księcia Poetów; niedawno otrzymał Laur SDP’2013 (więcej o nim poniżej). Spotkanie z nim prowadziła dr Teresa Kaczorowska, która odczytała specjalne pismo od sekretarza generalnego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich - Stefan Truszczyńskiego (przybliżające B. Urbankowskiego).

   Finał XIV Światowego Dnia Poezji UNESCO nad Łydynią odbył się w Kawiarni Artystycznej PCKiSz w Ciechanowie. Prowadziła go dyr. Dr Teresa Kaczorowska. Na wstępie laureaci XII Konkursu Recytatorskiego Poezji Romantycznej PCKiSz zaprezentowali program artystyczny, przygotowany pod kierunkiem instruktorki PCKiSz Edyty Bojkowskiej-Kolak. Młodzi recytatorzy zebrali zachwyt i wielkie brawa.
   Następnie przybyli goście podzielili się poezją. Na końcu został rozstrzygnięty kolejny, już XI Konkurs na Książkę Roku Związku Literatów na Mazowszu. Konkurs ten rozstrzyga tradycyjnie pięcioosobowe jury, tego roku pod przewodnictwem poetki z Poznania - Kaliny Izabelli Zioły. W jury pracowali też (wszyscy społecznie): polonistka Ewa Krysiewicz (ZS nr 1), ks. dyrektor Radia Krysztof Jończyk, dziennikarz  Krzysztof Kowalski („TC”) oraz poeta i skarbnik ZLM Stanisław Kęsik. Przeczytali oni po pięć książek, bo tyle ukazało się w 2013 r. autorstwa członków ZLM (ale w konkursie mogło wziąć udział tylko trzy):
1. Bożenna Beata Parzuchowska, „Cierniste archipelagi”
2. Teresa Kaczorowska, „Karmazyn wykołysany na aksamicie” (nie uczestniczyła w konkursie, gdyż autorka otrzymała wcześniej trzy „Złote Pióra”))
3. Andrzej Rola-Stężycki, „Różanna”
3. „Moja rodzina mój dom”, zbiorowa pokonkursowa z Przasnysza (nie uczestniczyła w konkursie, gdyż to antologia)
4. Waldemar Maziński, „Gąsienniczka mała, która motylem się stała”

   Jurorzy nominowali do nagrody dwie książki: Bożenny Beata Parzuchowskiej „Cierniste archipelagi” oraz Andrzeja Roli-Stężyckiego pt. „Różanna”. Za najciekawszą pozycję w 2013 roku jurorzy uznali poetycki tom Bożenny Beaty Parzuchowskiej „Cierniste archipelagi”. Statuetka „Złote Pióro” (z brązu, autorstwa artysty Marka Zalewskiego), którą wręczała prezes ZLM i dyrektor PCKiSz dr Teresa Kaczorowska oraz wicestarosta ciechanowski Andrzej Pawłowski – trafiła do Przasnysza. Wzruszona tym dorocznym wyróżnieniem laureatka dziękowała gorąco za „ciechanowski literacki Nobel” i przeczytała kilka utworów z nagrodzonej książki.

   Warto może przypomnieć, że „Złote Pióro” otrzymali wcześniej, kolejno: Teresa Kaczorowska (2003), Alfred Borkowski (2004), Teresa Kaczorowska (2005), Hanna Jolanta Wiśniewska (2006), Igor Kantorowski (2007), Józef Pless (2008), Teresa Kaczorowska (2009), Igor Kantorowski (2010), Barbara Krajewska (2011), Stefan Chojnowski (2012).

***
   Bohdan Urbankowski (ur. 19 maja 1943 w Warszawie) – poeta, dramatopisarz, filozof, działacz podziemia niepodległościowego, piłsudczyk, dr nauk humanistycznych. Wychowywał się na Śląsku (przeszedł obóz w Pruszkowie po Powstaniu Warszawskim, ojciec, akowiec zginął). W Bytomiu rozpoczęła się jego twórczość literacka - już jako uczeń I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Smolenia zorganizował działający w tej szkole Klub Artystów Anarchistów. Po maturze powrócił do Warszawy, gdzie ukończył studia polonistyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim. Był twórcą i teoretykiem Ruchu Nowego Romantyzmu.
   W1978 roku  związał się z nurtem niepodległościowym opozycji, był współredaktorem wielu pism i wydawnictw podziemnych. Stypendysta Instytutu im. Piłsudskiego w Nowym Jorku i Editions Dembinski w Paryżu.
   Po wprowadzeniu stanu wojennego jako działacz „Solidarności” usunięto go z pracy w warszawskim Polskim Radio. Po paromiesięcznym bezrobociu znalazł pracę jako kierownik literacki Teatru im. Szaniawskiego w Płocku, w 1984 r. dostał pracę w Warszawie, jako zastępca red. nacz. miesięcznika „Poezja”, wraca także do działalności w Związku Literatów Polskich. W 1986 r. na żądanie POP PZPR przy ZLP (choć nie był członkiem partii) zostaje wyrzucony z „Poezji” za druk fragmentów „Czerwonej mszy”.
   W latach 1986-88 współpracował z miesięcznikiem „Wiara i odpowiedzialność", ale po półtora roku został rozwiązany. Urbankowski publikował w berlińskim „Poglądzie”, łódzkim „Przedświcie”, „Tu Teraz” (podziemne pismo nauczycieli), piśmie „Słowo podziemne”, a przede wszystkim w wydawnictwach KPN. Redagował pisemka „Przyszłość Polski” i „Konfederata”.
   Za działalność wydawniczą i literacką w drugim obiegu otrzymał Medal Solidarności "Zasłużony w Walce o Niepodległość Polski i Prawa Człowieka", za patriotyczny charakter twórczości Medal Polonia Mater Nostra Est, a także Nagrodę im. J. Słowackiego oraz Laur Posła Prawdy i tytuł Księcia Poetów. Od 16 stycznia 2010 r. przewodniczący Rady Programowej Związku Piłsudczyków.
   Jest autorem ponad 50 książek – dramatów, esejów i zbiorów poezji. wśród nich znajdują się prace filozoficzne („Myśl romantyczna”, „Absurd – ironia – czyn”,” Kierunki poszukiwań”), zbiory sztuk teatralnych i radiowych („Dramaty płockie”, „Sny o ojczyźnie”), wiersze („W cieniu”, „Głosy”, „Dojrzewanie”, „Chłopiec, który odchodzi”, „Erotyk dla następcy”) i monografie: Adama Mickiewicza, Fiodora Dostojewskiego, Józefa Piłsudskiego, Karola Wojtyły i Zbigniewa Herberta. Jego szkice: „The Romantic Teatre; its bounds and the overstepping of bounds” oraz „The unknown Witkacy” zostały nagrodzone na międzynarodowych konkursach. Autor Czerwonej mszy albo uśmiechu Stalina (wyd. drugie jako Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina), w której przedstawia życiorysy twórców kultury w okresie powojennym.
   Laureat wielu nagród, np. tomik „Głosy” doczekał się aż dziesięciu! Ostatnio, 30 stycznia 2014 r., Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich przyznało mu nagrodę specjalną „Laur SDP” za rok 2013.